وقتی که اصطلاح جهان سوم به گوشمان می‌خورد اولین چیزی که به ذهنمان متبادر می‌شود کشوری فقیر است که برای برآورده کردن نیازهای اولیه انسانی باید بیشر تلاش کند. البته این تعریف امروزی از کشورهای جهان سوم است. درحالی که در گذشته که کشورها را طبقه بندی می‌کردند، براساس معیارهای دیگری کشور جهام سوم تعریف شد. در ادامه نگاه دقیق‌تر و جزئی‌تری به این اصطلاح می‌اندازیم و بررسی می‌کنیم که برچه اساس و معیاری کشورها طبقه بندی می‌شوند. توصیه می‌کنیم حتما تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
تعریف تاریخی و مدرن اصطلاح جهان سوم
اصطلاح کشورهای جهان سوم اولین بار در زمان جنگ سرد مطرح شد. این اصطلاح در آن زمان به کشورهایی اطلاق شد که در طول جنگ سرد خود را با سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) همسو نکردند. به بیان بهتر به کشورهایی که در طول جنگ سرد جناحی برا خود انتخاب نکردند کشور جهان سوم گفته شد. در آن زمان به کشورهایی که همسو با سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و در جناح آمریکا بودند، کشورهای جهان اول نام گرفتند. کشورهایی هم که در آن دوران همسو با کشور اتحاد جماهیر شوروی بودند کشورهای جهان دوم نام گرفتند.
بعد از آن که حکومت اتحاد جماهیر شوروری در سال 1991 سقوط کرد اصطلاح کشورهای جهان سوم به طور قابل توجهی تغییر کرد. امروزه دیگر این اصطلاح برای کشورهایی که جناحی انتخاب نکردند و همسو با سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیستند به کار نمی‌رود. چون در آن زمان کشورهایی همچون سوئیس، ایرلند، اتریش، فنلاند و… در آن دسته قرار می‌گرفتند که در حال حاضر بسیار ناجور به نظر می‌رسد.
در تعریف مدرن Third World Countries کشورهایی هستند که در آن میزان مرگ و میر، مخصوصا نرخ مرگ و میر نوزادان بالا است. این کشورها همچنین یک اقتصاد ناپایدار و ناسازگار دارند. در جهان سوم فقر بسیار زیاد است و منابع طبیعی در این کشورها کم است به طوری که این کشورها مجبورند برای تهیه نیازهای خود و باثبات کردن اقتصادشان، به کشورهای دیگر تکیه کنند.
کشورهای در حال توسعه به چه معناست؟
گفتیم که طبقه بندی کشورها به عنوان کشورهای جهان اول، جهان دوم و کشورهای جهان سوم اتفاقی بود که در طول جنگ سرد رخ داد و از سال 1945 تا 1990 ادامه پیدا کرد. در حال حاضر می‌توان گفت که این تقسیم بندی منسوخ شده و طبقه بندی‌های دیگری برای تقسیم جهان وجود دارد.
به صورت کلی در تقسیم بندی جدید، کشورها براساس وضعیت اقتصادی و معیارهای کلیدی اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP)، رشد تولید ناخالص داخلی، تولید ناخالص داخلی سرانه، رشد اشتغال و نرخ بیکاری دسته بندی می‌شوند. طبق این معیارها کشورها به دسته‌های توسعه یافته و در حال توسعه تقسیم شده‌اند. کشورهای در حال توسعه، کشورهایی هستند که در آنها نرخ تولید پایین، دسترسی به بازار کار دشوار، سطح آموزش به نسبت پایین، زیرساخت‌های ضعیف، بهداشت نامناسب، دسترسی محدود به مراقبت‌های بهداشتی و هزینه‌های زندگی کمتر است.
کشورهای در حال توسعه از سوی صندوق بین المللی پول (IMF) از نزدیک تحت نظر هستند. بانک جهانی به دنبال ارائه کمک‌های جهانی برای اهداف پروژه‌هایی هستند که به بهبود همه جانبه زیرساخت‌ها و سیستم‌های اقتصادی این کشورها کمک می‌کند. هر دو سازمان‌ها یعنی هم صندوق بین‌المللی پول و هم بانک جهانی از کشورهای در حال توسعه به عنوان کشورهای با درآمد متوسط یا کم درآمد یاد می‌کنند.
کشورهای جهان سوم یا همان کشورهای در حال توسعه می‌توانند هدف بسیاری از سرمایه گذارانی باشند که به دنبال شناسایی سود بالقوه بالا از طریق فرصت‌های رشد احتمالی هستند. البته این را هم باید در نظر گرفت که ریسک این سرمایه گذاری‌ها هم به نسبت بالاتر است. معموملا کشورهای در حال توسعه از نظر اقتصادی ضعیف‌تر عمل می‌کنند. درنتیجه پیشرفت‌های نوآورانه و صنعتی در این کشورها می‌تواند منجر به پیشرفت‌های اساسی در مدت زمان کوتاه شود.
سایر تعاریف و معیارها برای کشورهای در حال توسعه
تعریف‌های دیگری برای کشورهای جهان سوم وجود دارد و دیگر به آنها کشورهای در حال توسعه می‌گویند. یکی دیگر از سازمان‌هایی که برای کشورهای در حال توسعه تعریف ارائه کرده، سازمان تجارت جهانی (WTO) است. این سازمان کشورها را به دو دسته حال توسعه و کمتر توسعه یافته تقسیم می‌کند. هیچ معیاری برای این طبقه‌بندی وجود ندارد، بنابراین کشورها خودشان نامزد می‌شوند، اگرچه سایر کشورها می‌توانند وضعیت‌ها را به چالش بکشند.
تفکیک سازمان تجارت جهانی حقوق خاصی برای کشور در حال توسعه به همراه دارد. به عنوان مثال، WTO به کشورهای در حال توسعه دوره‌های انتقالی طولانی‌تری را پیش از اجرای توافقنامه‌هایی با هدف افزایش فرصت‌های تجاری و پشتیبانی زیرساختی مرتبط با کار WTO اعطا می‌کند.
شاخص توسعه انسانی (HDI) به عنوان شاخه‌ای از WTO، یکی دیگر از معیارهای وضعیت اقتصادی است که توسط سازمان ملل متحد برای ارزیابی سطوح توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورها به وجود آمد. HDI یک کشور بر اساس میزان تحصیلات، امید به زندگی و سرانه درآمد ناخالص ملی اندازه‌گیری و سپس بر مبنای آن رتبه‌بندی می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل به مجموعه‌ای از 48 کشور با شاخص‌های توسعه اجتماعی-اقتصادی پایین کشورها کشورذهای کمتر توسعه یافته می‌گویند. این فهرست هر چند سال یکبار مورد ارزیابی مجدد قرار می‌گیرد. این شاخص‌ها ترکیبی از درآمد ناخالص ملی، دارایی‌های انسانی (اعم از تغذیه، امید به زندگی، تحصیلات متوسطه، سواد بزرگسالان) و آسیب‌پذیری اقتصادی (شامل اندازه جمعیت، دورافتادگی، تمرکز صادرات کالا، کشاورزی، صادرات و آمادگی در برابر بلایای طبیعی) هستند.
سخن پایانی
در پایان باید بگوییم که کشورهای جهان سوم اصطلاحی قدیمی است و امروزه به جای این اصطلاح از عبارت کشورهای درحال توسعه و یا کشورهای کمتر توسعه استفاده می‌شود. کشورهای کمتر توسعه یافته کشورهایی هستند که دسترسی به مشاغل در آن دشوارتر است و سطح رفاه در آن پایین‌تر است.
برای آنکه بتوان در این کشورها درآمد را بالاتر برد، می‌توان شغلی را انتخاب کرد که پتانسیل درآمدی بالایی داشته باشد. بازار فارکس به ما این امکان را می‌دهد که به دلار درآمد داشته باشیم. برای شروع فارکس می‌توانم کانال سیگنال فارکس را پیشنهاد کنم. در کانال سیگنال فارکس 365 روزانه تعدادی سیگنال قرار می‌گیرد که در آن نقاط ورود و خروج از معامله و همچنین حدسود و حدضرر مشخص است. برای آنکه عضو این کانال بشوید می‌توانید به پشتیبان مجموعه https://t.me/@fx3665pv به آدرس پیام بدهید.
بدون دیدگاه