تحلیلگران حرفهای بازار فارکس توجه ویژهای به شاخصهای مهم اقتصادی دارند. این شاخصها میتوانند کمک بزرگی به تحلیلگران و معاملهگران فارکس و دیگر بازارهای سرمایه داشته باشند. در این مقاله قصد داریم در مورد شاخص PPI یا همان شاخص بهای تولیدکننده نکاتی را تشریح کنیم و توضیح دهیم که این شاخص اقتصادی، چه اهمیتی برای تریدرهای فارکس دارد؟
شاخص PPI چیست؟
شاخص قیمت تولیدکننده یکی از شاخصهای مهم اقتصادی است که به طور مستقیم روی واردات، تورم و در نتیجه ارزش پولی یک کشور تأثیرگذار است. PPI کوتاه شده Producer Price Index و به معنای شاخص قیمت تولیدکننده (شاخص بهای تولیدکننده) است. برای درک مفهوم این شاخص، اجازه بدهید یک مثال ساده را تشریح کنیم. یک تولیدکننده برای تولید محصولات مختلف، نیاز به مواد اولیه دارد و این مواد را به طور مستمر تأمین میکند. حال فرض کنید که مواد اولیه به دلایل مختلف، به میزان 20 درصد گران شوند. مسلما تولیدکننده باید هزینههای بیشتری برای تأمین مواد اولیه بپردازد. از این رو برای جبران، قیمت محصولات خود را حداقل 20 درصد افزایش خواهد داد تا دچار ضرر نشود.
این تغییر قیمت مواد اولیه (که تأثیر زیادی بر هزینههای جاری تولیدکننده دارد و بر روی هزینههای مصرفکننده نهایی نیز تأثیرگذار است) در مورد محصولات و خدمات مختلف در سطح کلان مورد بررسی قرار میگیرد و تحت عنوان شاخص PPI توسط سازمانها و نهادهای دولتی ارائه میشود. این شاخص عمدتا به صورت ماهانه اعلام میشود.
این شاخص چگونه در حوزه تولید و عرضه کالا و خدمات اعمال میشود؟
صنایع مادر و تولیدکنندههای بزرگ محصولات استراتژیک، شرکتهای کالا محور و خدماتی و… در هنگام تعیین این شاخص، مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرند. جالب است بدانید که این شاخص در هنگام قراردادهای بین تولیدکننده و تأمینکننده مواد اولیه نیز، مورد استفاده قرار میگیرد. قراردادهای بین تولیدکنندگان و تأمینکنندگان معمولا ششماهه یا سالانه است. حال فرض کنید به دلایلی مختلف ( به طور مثال جنگ اوکراین)، تأمین و تهیه مواد اولیه در یک حوزه خاص، سختتر شده است. طبیعتا آن ماده اولیه گرانتر خواهد شد و تأمینکننده به مشکل برمیخورد. قاعدتا این موضوع در متن قرارداد بین تأمینکننده و تولیدکننده، قید نشده است. حال برای این که تأمینکننده متضرر نشود، شاخص PPI را در متن قرارداد قید میکند. به عبارت دیگر تأمینکننده و تولیدکننده متعهد میشوند که خرید و فروش آنها متناسب با تغییرات قیمت مواد اولیه باشد.
شاخص PPI خالص
از آنجایی که حاملهای انرژی و مواد غذایی بیشتر از دیگر محصولات دچار نوسانات قیمت میشوند، شاخص دیگری به نام شاخص PPI خالص داریم که تغییرات قیمت این دو گروه از محصولات، در آن اعمال نمیشود. پس فرق شاخص PPI و شاخص PPI خالص در این است که دو گروه از محصولات ( یعنی حاملهای انرژی و مواد غذایی) در محاسبات آن لحاظ نمیشوند.
شاخص PPI در ایران چگونه محاسبه میشود؟
شاخص قیمت تولیدکننده در کشور ایران بر اساس دو گروه اصلی (کشاورزی، ساخت و ساز، حمل و نقل، هتل و رستوران، ارتباطات، آموزش ، بهداشت و سایر فعالیتها که حدود 700 قلم کالا هستند ) و اختصاصی (خدمات) مورد بررسی قرار میگیرد.
چرا این شاخص برای تحلیلگران و معامله گران فارکس مهم است؟
سؤال اصلی این است که دانستن اطلاعات این شاخص، چه سودی برای معامله گران در بازار فارکس دارد؟ مسلما وقتی قیمت مواد اولیه افزایش پیدا میکند، باید انتظار داشت قیمت محصولات تولیدشده از آنها نیز تغییر کنند. مثلاً وقتی فولاد گران میشود، تمام محصولاتی که به طور مستقیم و غیرمستقیم با فولاد مرتبط هستند نیز گران میشوند. از صنعت ساختمان تا صنعت خودرو. اما این تغییر زمانبر است. زمان آن هم تقریبا برابر با فاصله ای است که محصولاتی که با مواد اولیه جدیدتر تولید شدهاند، به بازار بیایند. ممکن است این فاصله از چند روز تا چند هفته متغیر است. از این رو دانستن تغییرات قیمت مواد اولیه، میتواند پیشبینی خوبی از میزان تورم در روزها یا هفتههای پیش رو داشته باشد. خیلی از اقتصاددانان با استفاده از این شاخص، تورم ماه آینده را پیشبینی میکنند که در اکثر مواقع درست و دقیق است!
همانطور که میدانید تورم بر نرخ بهره تأثیرگذار است. نرخ بهره نیز بر ارزش پولی یک کشور تأثیر مستقیم دارد. از این رو برای معامله گران بازار فارکس که روی جفتارزها معامله میکنند، اطلاع از این شاخص بسیار مهم است و جزئی از تحلیلهای آنها به شمار میآید. در واقع میتوان شاخص PPI را یک داده مؤلفه هشداردهنده و یا امیدوارکننده، هم برای مصرفکننده نهایی و هم برای معامله گران بازار سرمایه دانست.
آیا بالا بودن شاخص قیمت تولیدکننده به معنای قدرتمند بودن ارز یک کشور است؟
در اکثر مواقع بالا بودن شاخص PPI یک کشور، نشاندهنده قدرتمند بودن ارز آن کشور است. البته این رابطه همیشگی نیست و موضوعات مختلف در آن دخیل هستند. رقم بالا و غیرمعمول شاخص PPI هم به عنوان یک مؤلفه بد محسوب میشود. چرا که قدرت خرید مردم کاهش پیدا میکند و پایههای اقتصادی آن کشور سست میشود. برای شروع ترید کردن بهتر است به آموزش فارکس مراجعه کنید. اگر میخواهید از اطلاعات مربوط به شاخص PPI هر کشوری مطلع شوید، میتوانید به سایتهای بانک مرکزی هر کشور یا سایت فارکس فکتوری مراجعه کنید.
بدون دیدگاه