شاخص‌های اقتصادی از بهترین و مهم‌ترین داده‌هایی هستند که تریدرها با استفاده از آن‌ها می‌توانند روند بازار را به خوبی پیش‌بینی کنند. به عبارت دیگر، این شاخص‌ها می‌توانند به تریدرها و فعالین بازار سرمایه برای تحلیل بهتر کمک کنند. شاخص‌های اقتصادی به طور کلی نشان‌دهنده میزان رشد صنعت اقتصاد در یک کشور هستند. در بین همه شاخص‌های اقتصادی، شاخص CPI جزو مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌آید. چرا که تأثیر قابل‌توجهی بر سیاست‌های اقتصادی یک کشور می‌گذارد. در این مقاله علاوه با این شاخص و تاثیر آن بر بازار فارکس آشنا خواهید شد.
شاخص قیمت مصرف کننده یا CPI چیست؟
شاخص CPI (مخفف Consumer Price Index) نشان‌دهنده تغییرات ماهانه قیمت‌ها برای مصرف‌کننده نهایی است. به بیان دیگر، میانگین وزنی تغییر قیمت‌های نهایی کالا یا خدمات در یک‌ماهه، اندازه‌گیری می‌شود و تحت عنوان شاخص قیمت مصرف کننده به صورت یک گزارش مفصل و عمومی منتشر می‌شود. واضح است که این شاخص تا چه حد می‌تواند میزان تورم را مشخص کند. هر میزان که شاخص قیمت مصرف کننده یا CPI بالا رود، به معنای شرایط رکود تورمی و ناپایدار اقتصادی در یک کشور است. برعکس، هر چه عدد این شاخص کم‌تر باشد، نشان‌دهنده اقتصاد قوی برای یک کشور است. عمدتا برای اقتصادهای توسعه‌یافته، عدد شاخص بسیار پایین است. اما کشورهای در حال توسعه، اینگونه نیستند.
شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) با استفاده از چه داده‌هایی اندازه‌گیری می‌شود؟
اغلب هزینه‌های مصرف‌کننده نهایی، در هشت گروه بزرگ (مسکن، پوشاک، خوراک، درمان، خدمات، آموزش، تفریح و حمل‌ونقل ) تقسیم‌بندی می‌شود. نهادهای دولتی که شاخص قیمت مصرف کننده یا CPI را محاسبه می کنند، اقلام ضروری و استراتژیک را دسته بندی می‌کنند و براساس مولفه‌های مختلف، قیمت کلی آن‌ها را در یک دوره مشخص (مثلا یک‌ماهه) اندازه‌گیری می‌کنند. خیلی از کارشناسان و تحلیل گران بازار سرمایه، از شاخص CPI استفاده می‌کند و آن را به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در افزایش یا قیمت مؤلفه‌های مختلف بازار سرمایه می‌دانند.
شاید بپرسید چه کالا یا خدماتی در این شاخص لحاظ می‌شوند. این موضع در کشورهای مختلف ممکن است متفاوت باشد. به طور مثال در آمریکا بیش از 80 هزار محصول یا خدمت مورد بررسی قرار می‌گیرند. قیمت یا هزینه این کالا و خدمات در ماه یا سال جاری بررسی می‌شود. سپس عدد حاصل را بر قیمت یا هزینه پیش‌فرض این کالا یا خدمات، تقسیم می‌کنند. در نهایت عددی که به دست می‌آید را در 100 ضرب می‌کنند تا رقم دقیق شاخص CPI مشخص شود.
انواع مختلف شاخص قیمت مصرف کنندگان
انواع مختلفی از شاخص CPI وجود دارد. در برخی از این گزارش‌ها، مواد غذایی و حامل‌های انرژی (مانند گاز و بنزین) لحاظ نمی‌شوند. به این گزارش‌ها، شاخص‌های CPI خالص می‌گویند. این شاخص دید بهتری از تورم را ارائه می‌دهد.
شاخص CPI متوسط نیز، شاخصی است که فقط مؤلفه‌هایی را در نظر می‌گیرد که نوسان آن‌ها متوسط بوده و نوسانات هیجانی بازار را لحاظ نمی‌کند. نوساناتی که عمدتاً به دلایل سیاسی یا احتکار کالا و …. ایجاد می‌شود را نمی‌توان به عنوان داده‌های معتبر محاسبه کرد.
شاخص CPI تعدیل‌شده هم، دیگر شاخص مهمی است که شباهت زیادی به شاخص مصرف کننده متوسط دارد. با این تفاوت که تغییرات قیمت‌ها را بر اساس محدوده مشخصی بررسی می‌کند. یعنی اگر کاهش یا افزایش قیمت کالا یا خدمات از یک محدوده از پیش‌تعیین‌شده‌ای خارج شد، در محاسبات لحاظ نمی‌شود.
تأثیر شاخص CPI بر فارکس
شاخص CPI عمدتاً در تقویم اقتصادی تریدرها قرار دارد. معمولاً پس از انتشار این شاخص، شاهد نوساناتی در ارزهای مختلف هستیم. همین موضوع سبب می‌شود تا تریدرها از فرصت‌های معاملاتی کوتاه‌مدت پس از انتشار آن، استفاده کنند.
به طور مثال در کشوری مانند ایالات متحده امریکا اگر رقم شاخص قیمت مصرف کننده بالاتر باشد، بانک ررزو فدرال نرخ بهره را به اندازه مابه‌التفاوت انتظارها، بالاتر خواهد برد. فرض کنید کارشناسان اقتصادی، شاخص CPI را برای ماه سپتامبر 1.5 درصد پیش‌بینی کرده‌اند. اما نهادهای دولتی ایالات متحده آمریکا، رقم این شاخص برای سپتامبر را 1.3 اعلام می‌کنند. از این رو بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را 0.2 کم می‌کند که روی قدرت خرید مردم و ارزش دلار نیز تأثیرگذار است. به تصویر زیر توجه کنید. که به محض اعلام شاخص CPI چه تأثیر قابل‌توجهی در قیمت ارز به وجود آمده است.
تورم تأثیر بسیار زیادی بر شاخص قیمت مصرف کنندگان دارد. واضح است که تورم آمریکا و اتحادیه اروپا، روی قیمت دلار و یورو تأثیرگذار است. به همین دلیل بانک‌های مرکزی آمریکا و اروپا، همواره سعی دارند با اهرم‌هایی مانند نرخ بهره، ارزش یورو و دلار را کنترل کنند. از این رو برای خیلی از تریدرهای بازار فارکس، این شاخص بسیار مهم است.
نتیجه‌گیری
به طور کلی هر عاملی که بتواند بر ارزهای مختلف تأثیرگذار باشد، در زمره تحلیل‌های فاندامنتال قرار می‌گیرد و تریدرها باید به آن توجه داشته باشند. شاخص CPI در سیاست‌های پولی یک کشور تأثیر بسیار زیادی دارد. به عبارت دیگر بانک مرکزی هر کشور بر اساس شاخص قیمت مصرف کنندگان یا CPI و دیگر مؤلفه‌ها و داده‌های مهم، به بالا بردن یا کاهش دادن نرخ بهره می‌پردازد. نرخ بهره نیز می‌تواند به اندازه بسیار زیادی روی قدرت یک ارز تأثیر داشته باشد.
بدون دیدگاه